​          Trong vô vàn câu chuyện, có lẽ mùa xuân, dân tộc được Bác Hồ đề cập nhiều nhất không chỉ qua các buổi nói chuyện, mà còn qua các câu chuyện được Bác viết, đăng tải trên các báo, tạp chí… Đọng lại trong mỗi câu chuyện của Bác là tính giáo dục, là độc lập dân tộc, là sự ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Mùa Xuân Nhâm Thìn năm 1952, trong một bài báo có tựa đề “Vì một nền hòa bình lâu dài, vì một nền dân chủ nhân dân”, Bác Hồ kể với bạn bè quốc tế mùa Xuân ở Việt Nam:

“May mắn hơn nhiều dân tộc khác, người Việt Nam chúng tôi cũng như các bạn Trung Quốc và Triều Tiên, mỗi năm chúng tôi có hai ngày Tết. Một lần Tết theo dương lịch. Còn một Tết thứ hai tính theo âm lịch. Đó là ngày Tết theo tục lệ cổ truyền của nhân dân. Mùa Xuân ở nước chúng tôi bắt đầu từ ngày đầu tháng Giêng Âm lịch. Khắp nơi nơi là cả một bầu không khí tuyệt vời của mùa Xuân. Mặt trời tỏa sáng, ánh sáng dịu dàng đem lại sức sống tươi vui và lành mạnh. Lúa non phủ lên các cánh đồng, khác nào những tấm thảm xanh rộng mênh mông hứa hẹn năm tới sẽ no ấm được mùa. Chim chóc hót véo von, ríu rít trong những bụi cây bốn mùa xanh tốt sum suê. Từ các lâu đài cho đến những nhà tranh bé nhỏ đều có tranh vẽ, những lời chúc mừng dán ở cửa cổng ra vào. Ngày nay những lời chúc mừng và những tranh vẽ ấy đã trở thành những khẩu hiệu đấu tranh và lao động như:

- Mở rộng phong trào thi đua yêu nước trên mặt trận đấu tranh chống quân thù, trong sản xuất, trong công việc phát triển kinh tế!

- Đấu tranh chống bệnh quan liêu, tham ô và lãng phí!

- Công việc kiến quốc nhất định sẽ thu được thắng lợi!

Trong những ngày Tết này, mọi người đều mặc những quần áo đẹp nhất mà họ có. Gia đình nào cũng nấu nướng, sửa soạn những thức ăn ngon nhất. Người ta làm lễ trước bàn thờ tổ tiên. Bạn hữu đi chúc mừng thăm hỏi lẫn nhau. Người lớn tặng quà cho trẻ con. Nhân dân gửi tặng phẩm ủng hộ bộ đội... Nói tóm lại đây thật là ngày Tết của mùa Xuân.”

Với bè bạn quốc tế, Bác Hồ kể về những ngày Tết đầm ấm, vui tươi của dân tộc ta.

Với nhân dân mình, Bác có những lời khuyên nhủ để mùa Xuân và ngày Tết càng thêm có nhiều ý nghĩa. Trước hết Bác nói đến sự gắn bó sâu sắc trong những ngày Xuân giữa làng và nước, giữa địa phương và quốc gia - đất nước, giữa Việt Nam và thế giới.

Trong bài “Mừng Xuân vĩ đại” đăng trên Báo Nhân Dân ngày 27/01/1960, Bác viết: “Xưa kia, người ta chỉ mừng Xuân hẹp hòi trong khuôn khổ gia đình. Ngày nay, chúng ta mừng Xuân rộng rãi, từ gia đình đến cả nước, đến khắp thế giới”.

Hồ Chủ tịch thường căn dặn là phải hết sức tiết kiệm trong những ngày đón Xuân. Cũng trong bài “Mừng Xuân vĩ đại”, Bác nhắc nhở “Chúng ta mừng Xuân một cách vui vẻ, tưng bừng, nhưng tuyệt đối không lãng phí”.

Trên Báo Nhân Dân ngày 28/1/1960, trong bài “Mừng Tết Nguyên đán thế nào?” Bác viết: “Suốt năm chúng ta thi đua lao động sản xuất. Nhân ngày Nguyên Đán, chúng ta vui chơi một hôm để chào Xuân. Việc đó cũng đúng thôi.

Nhưng chúng ta nên mừng Xuân một cách vui vẻ và lành mạnh. Nếu có bao nhiêu tiền đều bỏ ra mua sắm hết để đánh chén lu bù, thế là mừng Xuân một cách lạc hậu, thế là lãng phí, thế là không Xuân. Nên nhớ rằng chúng ta phải cần kiệm xây dựng nước nhà, xây dựng chủ nghĩa xã hội, không nên vì một cớ gì mà quên nhiệm vụ ấy.

Các đồng chí cán bộ ta cần phải hướng dẫn đồng bào làm cho ngày Tết vui vẻ và tưng bừng, tiết kiệm và thắng lợi”.

Trong sách “Thanh Hóa khắc sâu lời Bác” (1975), Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng tỉnh Thanh Hóa có ghi lại lời dặn dò của Bác Hồ với cán bộ và nhân dân tỉnh nhà nhân dịp Bác về thăm (1957): “Chúng ta làm việc suốt năm, vui ngày Tết là xứng đáng, nhưng vui một cách lành mạnh thì nên vui. Tôi mong mọi người chống lãng phí, vì lãng phí chỉ có hại cho dân, cho nước, cho nhà, vì nó đưa đến phong tục hủ bại, rượu chè, hút xách...”.

Bác khuyên trong những ngày Tết “không nên chơi bời quá độ mà phải có chừng độ. Chơi quá độ, bừa bãi không nên. Nếu chơi nhiều thì không tăng gia sản xuất, học tập được. Ta có câu “Lạc bất khả cực, lạc cực sinh ai”. Nghĩa là vui không nên quá mức, vui quá mức đi đến cái buồn”.

Trên Báo Nhân dân ngày 18/1/1960, nhắc nhở đồng bào cố gắng tiết kiệm, đừng lãng phí trong ngày Tết, Hồ Chủ tịch có mấy câu thơ vừa giản dị, vừa sâu sắc:

Trăm năm trong cõi người ta,

Cần kiệm xây dựng nước nhà mới ngoan,

Mừng Xuân, Xuân cả thế gian

Phải đâu lãng phí, cỗ bàn mới Xuân.

Bác Hồ cũng thường nhắc nhở rằng đón Tết, vui Xuân trong ngày đầu năm phải nghĩ đến công việc của cả năm. Trong bài “Mùa Xuân quyết thắng” trên Báo Nhân Dân số 2147 ngày 3/2/1960, Bác viết: “Tục ngữ có câu: “Suốt năm kế hoạch, định từ mùa Xuân” (Nhất niên chi kế, thi ư Xuân). Thật đúng như vậy. Mùa Xuân thì trời vui, đất vui, người càng vui. Cho nên ngay từ đầu mùa Xuân mọi công việc làm được tốt, thì cả năm sẽ phát triển tốt và kết quả tốt. Từ ngày Tết đầu năm phải lo nghĩ để hoàn thành vượt mức kế hoạch Nhà nước, để Xuân sau thắng lợi hơn Xuân này”.

Bác Hồ tuy đã đi xa nhưng người Việt Nam cảm thấy như Bác vẫn ở bên cạnh mình. Và cứ mỗi dịp Xuân về, nhân dân ta vẫn cảm thấy như có Bác trong ngày Tết ấm áp, vẫn nghe rõ những lời Bác căn dặn:

“Hãy mừng Xuân rộng rãi từ gia đình đến cả nước”, “Hãy mừng Xuân vui vẻ tưng bừng nhưng tuyệt đối không lãng phí” và hãy nhớ câu tục ngữ: “Suốt năm kế hoạch, định từ mùa Xuân”.

Qua bài sinh hoạt trên, chúng ta đã học tập được tấm gương đạo đức sáng ngời của Bác Hồ và thấm nhuần sâu sắc những lời dạy của Người về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí không chỉ trong dịp Tết đến xuân về mà còn  trong sinh hoạt hằng ngày. Bác không chỉ khuyên nhủ nhân dân ăn Tết tiết kiệm, mà chính Người là một tấm gương sáng điển hình trong việc thực hiện tiết kiệm trong những ngày lễ Tết. Có lẽ Bác là vị lãnh tụ của một đất nước duy nhất trên thế giới thường xuyên ân cần chỉ bảo nhân dân từ những cái nhỏ nhất. Lời căn dặn của Bác thể hiện qua những lời dạy, câu hò vè, câu thơ, câu văn xuôi rất sâu sắc và đầy ý nghĩa vào mỗi dịp Tết đến Xuân về của dân tộc ta. Đó là một trong hàng nghìn những hành động nhân văn của Người đối với dân tộc ta. Bác đã trở thành “Vị Thánh” trong lòng mỗi người dân nước Việt. Những lời dạy của Bác đã trở thành chân lý không thể phai mời trong mỗi tâm trí người dân. Ngày nay, những lời dạy của Bác vẫn còn nguyên giá trị.

Huỳnh Thanh Tâm - Văn phòng Sở